Ferahu'r-Ruh Muhammediye Şerhi 1

TAKDİM
Rahmân ve Rahîm olan Allah'ın adıyla,

Muhterem okuyucu, Yüce Allah'ın bizleri yaratıp bu dünyâya gönder­mekten muradı hiç şüphe yok ki kendisine kulluk etmemizdir. Kulluğun idrâ­kine, gerçek tad ve halâvetine ermek de ancak Resûlullah sallallâhu aleyhi ve selleme hakkı ile uymak ve teslîm olmakla mümkündür. Bunun için de onu tanıyanları ve sevenleri bulup onları izleyerek, emir ve direktiflerine itaat ede­rek yaşamak gerekir. Zîrâ ancak onların delâlet ve merhâmetleri ile Resûlullah'a vâsıl olunur.

Bir kul Resûlullah'a uyduğu nisbette Hakk'ın huzûrunda kıymet kazanır. Bu sebeple Sünnete uygun olmayan hiçbir amel ve hizmet Cenâb-ı Hak katında makbûl ve mûteber değildir. Ölçü bu olduğuna göre kendimizi Resûlullah'ı ta­nıyanlara ve sevenlere yaklaştırmalı, onların sevgi çemberlerine ve sohbet hal­kalarına havâle etmeli, gönlümüzü ve yüzümüzü o nûra tevcîh etmeliyiz. Tâ ki kalbimize ve rûhumuza oradan ışıklar yollansın ve bizi aydınlatsın, Çünkü kâi­nâtta var olan her şey o nûrun hürmetine var olmuş ve yaratılmıştır.

Nitekim Süleymân Çelebi (ks.)Mevlîd'inde buyurur:

Bir kez ol nûra tecellî kıldı Hak

Oldu ol nûr anda ol dem iki şak

Onun için dediler ona kalem

Hem dediler akl ü hem nûr-ı kıdem

Yâni Cenâb-ı Hakk'ın nûr-ı Muhammediye'ye bir kez tecellî etmesi neti­cesinde o nûr ikiye ayrıldı ve ondan kalem, akl ve nûr-ı kıdem meydana geldi. Kâinâtta var olan her şey bu nûr hürmetine husûle geldi ve onunla varlık âle­mine nakşolundu.

Osmanlı ilim dünyâsının mümtâz şahsiyeti İsmâil Hakkı Bursevî (ks.) Hazretleri deŞerh-i Muhammediye'de şöyle der;

Çün tecellî eyledi eşyâya Cenâb-ı Kibriyâ

Zâhir oldu evvela nûr-ı Muhammed Mustafâ

On sekiz bin âlemin tahtına sultân eyleyip

Verdi esmâ kenzinin miftâhın Ona

Resûlullah sallallâhu aleyhi vesellem on sekiz bin âlemin pâdişahı oldu­ğuna göre onların ihtiyaçlarını, dillerini, hâl ve yapılarını ona bildirdi. Cenâb-ı Hak, ilâhî hazinelerini de ona açtı. Esmâ-i ilâhiyesinin hazinelerinin anahtarla­rını kendisine verdi. Böylelikle kime nasıl muâmele edeceğini murâd-ı Sübhâniyye istikametinde tesbit buyurdu ve bu hâl Resûlullah'ın ahlâkı ve me­todu oldu.

Resûlullâh'ın (sav.) irfân mektebinde okuyan ve yetişen ârifler de insan­lara aynı ahlâk ve üslûp ile davrandılar. bu sûretle yaratıcının mesajını, kullarına en güzel şekilde iletmiş oldular. Böyle olunca insanlar arasında dostluk ve sevgi bağları oluştu. Cemiyette bir huzur ortamı meydana geldi. Hâlen dünyânın kı­vam ve devâmı bu yüce zâtların hürmetinedir.

O zâtlardan birisi olan İsmâil Hakkı Bursevî (ks.) Hazretleri'nin şu öğü­düne kulak verelim:

Hakkıyâ nûr-ı celâdet perde çekmiştir dile

Ol yüzü görmek dilersen aç gözün tevhîd ile

Yâni, ey Hakkı, senin gönül gözün perdelidir, bu sebeple gerçekleri idrâk edemezsin... Gel, tevhîd ile gönlündeki bu perdeleri gider de o mübârek yüzü gör. O yüzdeki nûrun aydınlığında eşyânın ve kâinâtın hakikatine er. Zîrâ bu hâlinle ne söyleneni duyar ne de okuduğunu anlayabilirsin.

Bizler de onların yazıp insanlığa armağan ettikleri eserleri tam olarak anlayabilmek için gönül gözlerimizi tevhîd laboratuarında tahlîl ve tedâvi ettir­meliyiz ki tevhîd nûrunun bereketiyle perdeler açılsın, şifreler çözülsün. Yine aynı nûrun bereketiyle Bursevî Hazretleri'nin (ks.)Muhammediyeşerhi olanFerahu'r-Rûhadlı eseri ve niceleri ile âşinâlık doğsun, nice sırlar açılsın ve nice müşküller hallolsun.

BuradaMuhammediyeve onun şerhiFerahu'r-Rûhhakkında kısa bilgi vermeyi gerekli görüyorum.Muhammediye, Yazıcıoğlu Mehmed'in Anadolu'da, Kırım ve Kazan gibi yörelerde sevilerek okunmuş manzum bir eseridir. Âlemin yaratılışından başlayarak Hazreti Muhammed aleyhisselâtü vesselâmın vefâtına kadar geçen olayları heyecan dolu bir dille anlatır. Daha sonra Deccâl'ın çıkı­şını, Hazreti Îsâ aleyhisselâmın nüzûlünü; kıyâmet, haşr, cennet, cehennem bahislerini içine alarak devam eder. Tasavvufî yönü de kuvvetli olanMuhammediye'de yer alan münâcât ve nâ'tlar coşkun bir Allah ve Peygamber sevgisini ifâde eden güzel parçalardır.Muhammediye1449 yılında Gelibolu'da tamamlanmıştır.Muhammediye'nin notlar ve açıklamalarla neşrini yapmış olan merhum Amil Çelebioğlu'nu (1934-1990) da bu vesileyle rahmetle yad edelim. Onun neşrinden biz de çok istifade ettik veMuhammediye'nin metnini yazarken bu neşri esas aldık.

Ferahu'r-Rûh, İsmâil Hakkı Bursevî'nin (ks.)Muhammediyeşerhi olarak kaleme aldığı iki ciltlik değerli bir eseridir. Birçok yazma nüshası mevcut olup İstanbul'da iki, Kahire'de dört defa basılmıştır. İsmâil Hakkı Bursevî (ks.),Muhammediye'yi şerh ederken ihtiyaç gördüğü mısrâ ve beyitleri aldıktan sonra kelimelerin mânâlarını vermiş mısrâ ve beyitleri bazen kısa, bazen çok geniş olarak açıklamış, bölüm sonlarına "ilâhî" ve "li muharririhî" başlığı ile kendi şiirlerini koymuştur.Ferahu'r-Rûh'ta, o bölümde anlatılanların etrâfında yazıl­mış yüzlerce manzum parça vardır ve hepsi Bursevî Hazretleri'nin (ks.) dînî-tasavvufî heyecanlarını samîmiyetle ifâde ettiği gerçekten kudretli şiirlerdir. Bu ilâhîlerin birkaçı tarafımızdan şerh edilmiştir.

Ferahu'r-Rûh'u Latin harfleriyle yayınlarken olabildiği ölçüde sâdeleş­tirmeye gayret edildi.Muhammediyemetninin, kelimelerin, şerhlerin ve man­zum parçaların birbirinden kolaylıkla ayırt edilmesine özen gösterildi. İlave ve şerhlerimiz, küçük punto ile ve içerden yazıldı, gereken yerlere dipnotlar dü­şüldü. Eser bölümlere ayrılarak mevzu başlıkları konuldu. Lügat ve şerhlerde alınmasına ihtiyaç görülmeyen bölümler (...) ile atlandı. Cildin sonuna bir lü­gatçe ilâve edildi.

Üzülerek kaydetmek gerekir ki mâzî ile diyaloğumuz zayıfladığından ec­dâdımızın yazdığı değerli eserlere, günümüz insanına söyleyecekleri bir şey yokmuş nazarı ile bakılmış, yeniden yayınlanmalarına ihtiyaç duyulmamıştır. Bunun netîcesinde aradaki bağlar kopma noktasına gelmiştir. Halbuki o eserler muhtevaları, onları yazanlar da şahsiyetleri ile yaşamakta ve dünya üniversitele­rinde inceleme konusu olarak ele alınmaktadırlar. Meselâ İsmâil Hakkı Bursevî (ks.) ve eserleri bu cümledendir.

Son yıllarda ülkemizde üniversite muhitlerinin desteği ve yayınevlerinin çabaları ile dînî-tasavvufî eserlerin peyderpey yayınlanması bizleri ümitlendir­mekte ve sevindirmektedir. "Sevgi büyükten küçüğe, yukarıdan aşağıya doğru gelir" sözü uyarınca, o eserlere ilgi duyulmağa başlanmışsa bu, onların insanı­mıza ilgi duydukları mânâsına gelir. Bi-iznillah elimizden tutulacak, himmetle­rine nâiliyetle nice irfân pınarları kaynamağa başlayacaktır.

Umulur ki birazcık gayretimiz ve samîmî taleplerimiz büyük feyizlere ve­sîle olacaktır. Gayret bizden, tevfîk ve inâyet Allah'ımızdandır. Rabbimiz muî­nimiz olsun ve bizleri dostlarına bağışlasın.

Amin, bicâhi Seyyidi'l-mürselin.

Hazırlayan:Mustafa Utku

Yayın Yılı: 2000
486 sayfa
İthal Kağıt
16x23,5 cm
Karton Kapak
ISBN:9789756799062
Dili: Türkçe